Vì sao xuất hiện đợt mưa lũ hiếm gặp, dị thường ở miền Trung?

Từ chiều tối 11 đến 13/6,ìsaoxuấthiệnđợtmưalũhiếmgặpdịthườngởmiề关键字2 tại nhiều tỉnh miền Trung xảy ra đợt mưa trên diện rộng với lượng mưa tương đối lớn. Trong đó, khu vực Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng có mưa phổ biến 300-600mm, các tỉnh khác 100-300mm, đặc biệt ngày 12/6, một số trạm đo ghi nhận lượng mưa trên 800mm như ở khu vực Bạch Mã (Huế).

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết một đợt mưa lớn diện rộng xảy ra ngay trong tháng 6 - tháng chính của mùa hè, mùa khô của các tỉnh miền Trung - là hiếm gặp.

Theo ông Khiêm, nhiều điểm đo mưa quan trắc được lượng mưa trong 24 giờ vượt giá trị lịch sử trong tháng 6.

Ông Khiêm cho hay Trung tâm đã đưa nhận định, cảnh báo về đợt mưa lớn diện rộng ở khu vực miền Trung do tác động của hoàn lưu bão số 1 và cũng hiếm khi trong các bản tin dự báo Trung tâm phải đưa ra cảnh báo mưa cường suất lớn trên 200mm trong 6 giờ.

Vị chuyên gia nhấn mạnh theo thống kê đến chiều 13/6, có 32 trạm đo quan trắc được lượng mưa dồn dập trên 200mm trong 6 giờ, thậm chí có trạm mưa trên 300mm, chủ yếu xảy ra vào tối và đêm 11 rạng sáng 12/6.

Thống kê nhanh lượng mưa ngày 12/6 ở Huế, các trạm đo mưa tại hầu hết các địa phương đều vượt giá trị kỷ lục mưa lớn nhất ngày kể từ năm 1976 đến nay, đặc biệt là trận mưa như trút ở Bạch Mã lên tới 884mm.

"Đây là trận mưa rất hiếm gặp, thậm chí chưa xảy ra trong tháng 6 ở Huế", ông Khiêm nêu rõ.

Ngoài ra, ông Khiêm cho biết mưa lớn cũng gây ra lũ lịch sử trong tháng 6 trên các hệ thống sông ở khu vực Trung Trung Bộ.

Đỉnh lũ trên các hệ thống sông Kiến Giang (Quảng Bình), sông Thạch Hãn (Quảng Trị), sông Bồ (Huế) và sông Vu Gia (Quảng Nam) ghi nhận đến chiều 13/6 là cao nhất trong 30 năm trở lại đây, chưa bao giờ xuất hiện lũ cao như vậy trong tháng 6, theo vị chuyên gia.

Lý giải về nguyên nhân mưa lớn, ông Khiêm cho hay sau khi bão số 1 (tên quốc tế là bão Wutip) đi vào gần vùng biển miền Trung lại đi dọc lên phía vịnh Bắc Bộ, cùng với đó bão đi chậm trong 2 ngày nên gây ra mưa lớn kéo dài.

Bên cạnh đó, địa hình của miền Trung kết hợp với hội tụ gió ở rìa phía Tây bão số 1, kết hợp gió mùa Tây Nam hoạt động mạnh, cung cấp nguồn ẩm dồi dào nên gây ra mưa rất lớn, theo vị chuyên gia.

Ông Khiêm cũng cho biết thống kê từ năm 1952 tới nay thì chỉ có 2 cơn bão hoạt động trong tháng 6 gây mưa lớn ở Trung Bộ là năm 1953, 1984. Hai cơn bão này gây mưa lớn nhưng không bằng so với bão số 1 năm nay, "điều này tương đối hiếm gặp".

Theo vị chuyên gia, thông thường các cơn bão đầu mùa thường đi vào khu vực Bắc Biển Đông, sau đó hướng vào phía Trung Quốc và ít khi có bão số 1 tác động vào khu vực miền Trung.

Về dự báo mùa bão năm 2025, ông Hoàng Phúc Lâm, Phó giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, nhận định từ nay đến hết năm, số lượng bão/áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông và đổ bộ vào đất liền nước ta có khả năng ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm (khoảng 11-13 cơn, đổ bộ vào đất liền khoảng 5-6 cơn).

Theo ông Lâm, bão/áp thấp nhiệt đới có khả năng tập trung nhiều vào thời kỳ tháng 7-9 tại Bắc Bộ và tháng 10-11, ảnh hưởng nhiều đến Trung Bộ và các tỉnh phía Nam.